ئەنجامەیل هەڵمەت مقەیەتیکردن شیوەزار کوردی خوارگ
شەفەق نیوز/ زیاتر لە یەک مانگە ئەو هەڵمەتە ک ئەرا مقیەتیکردن شیوەزار کوردی خوارگ دەسوەپی کرد، بڕیگ مامووستا و پسپۆڕ و نۊسەر و شاعر لە ناوچەیلیگ جیاجیا لەناو گرووپیگ وەناو (کوردی خوارگ) گردەو بۊنە.
لەو باسکردن و دانوسەنینە ک کەفێدە ناو ئامادەبۊەیل ئەو گرووپە، هەر شەویگ پەنج واژە خەنە دەمباس، و تیر لەبانیان قسە کەن، و هەر کەسیگ لەلیان رای خوەی ئاشکار کەێد، ئەرا زنیکردن ئەو ووشە، و گلەوداینی ئەرا بان زوان مەردم، وە شیوەیگ ک شۊن خوەی لەناو واتە و رستە بگرێد، و واتەگەی وە زوانەیلیگتر جۊر عەرەوی و فارسی و ئینگلیزی جیگر بوود. هەر ماوەیگ جاریگ، ئەنجامەیل ئەو هەڵمەتە ئاشکرا کریەێد، و ئەو ووشەیلە ک لەبانی رێک کەفتنە بڵاو کریەێد، تا مەردم لەلای ئاگادار بوون، و دووارە وەکاریان بارن، و لەی خوارە بەشیگ لەو ووشەیلە ک رەسینەسە ئەنجام دانەیمن:
ئەرا نموونە:
گلیان = کەفتنە ک لەبان زەۊی بوود، و کەفتە بان زەۊی، و فرەگەی ئەرا ئایم یا زیندەوەر تیەێد، وەرانوەر ئەوە ئەگەر چشتیگ یا زیندەوەریگ لە شۊنیگ بەرزتر کەفت هەر ووشەی (کەفت) وەکار تیەێد.
پلیان = چشتیگ ک زیاتر لەیەک جار وەدەور خوەی وەشیوەیگ ئاسۆیی گەردێد، ک لەجیای ئەوە ک ئۊشن: (ماشینەگە قەڵبەو بۊ) ئۊشیمن (ماشینەگە پلیا) وەمەرجیگ ماشینەگە لەیەک جار زیاتر پل خوارد، چۊنکە ئەگەر یەک جار پل بخوەێد وەپی ئۊشن (دەمەوبان بۊ) و شایەت لە رووژەیل ئایندە باسیگتر لەی باوەتە بکریەێد.
گەن، بەد = لەجیای خراو
پاپا = دوودڵی، واتە یەک پا بەێد و یەک پا بەێدە دۊ.
پاپەی = گرنگیدان.
رک = لەجیای عینادی ئۊشێد ردکداری یا رکنی، ک یەکیگ پەڵپ لەبان چشتیگ گرێد و واز نیارێد.
پووڕیان = چشتیگ وەگەرد چشتیگ تر بگونجێد، و جاروباریگ لەجیای (مەعقووڵە) (پووڕێد) جۊر کاریگ پەیوەندی وە بڕواکردن بیاشتوود.
پەڵپ = داوا.
خوو= لەجیای (ئی تەبیعەتە خراوە) ئۊشێد: ئی خووە بەدە، یا ئی خووە گەنە، و هەمیش بەشیگ لە مامووستایل هیمان ئی ووشە لەلایان یەکلاوە نەۊیە.
پەسەن= قەبووڵکردن یا هەڵوژاردن.
هووم = (لوور) خاڵیگ ئەرا نشانکردن شۊنیگ.
چاشیان = هووکارەبۊن عادەتگردن.
کڕ = لەجیای (خەت) یا هێڵ، جۊر ئەوە ک بۊشێ (کڕیگ کارەبا کیشام).
چاو = خەور بەد، یا خەوەر دروو.
هاز= توانای لەش، وزە.
مکیس = دەعوەتکردن.
قمشی= لەدڵهاتن، دڵبڕوو.
تەریە = چەتە، دز بان ری.
