كیشمه‌كیش له خانه‌قین له بان لاوردن شوێنه‌واره‌یل ڕوسی
له وه‌ختێگ ئداره‌ێ خانه‌قین ته‌ئكید كردگه ك له بان داخوازی جفتیاره‌یل و خاوه‌ن زه‌وێه‌یل ، چه‌ن شوێنه‌وار تایبه‌ت وه سه‌ربازه‌یل ڕوس ك له جه‌نگ یه‌كم جه‌هانی به‌شداری كردنه لاوردگه ، ڕێكخراوه‌یل مه‌ده‌نی و ڕوشنهوێری ، ئه‌و كاره وه وێران كردن شوێنه‌واره‌یل مێژوویی خانه‌قین زانستنه ك چه‌ن سه‌د ساڵ قدمه‌ت دێرێ ، ڕخنه‌یش له ده‌سه‌ێ شوێنه‌وار وحكومه‌ت دیاله و وه‌زاره‌ێ گه‌شتوگوزار گردنه له وه‌راوه‌ر ئه‌و وێرانكاریه ك له گشت شوێنه‌واره مێژووییه‌گان پارێزگاێ دیاله وه‌گشتى ئه‌نجام ئه‌دریه‌ێ.
ئه‌و شوێنه‌واره‌یله جور ماڵه‌یل بوێچگێگن ك له سان دروس كریانه و سه‌ربازه‌یل ڕوس له جه‌نگ دژ وه سوپای عوسمانی له ساڵ 1900 تا 1925 وه‌كاریان هاوردنه.
سه‌روك ئه‌نجومه‌ن مه‌حه‌لی خانه‌قین سه‌میر محه‌مه‌د نور وه‌شه‌فه‌ق نیوز ووتگه : خاوه‌ن زه‌وێه‌یل و جفتیاره‌یل ناوچه‌گه ، داوای لاوردن ئه‌و شوێنه‌واره‌یله كردنه ك كه‌فتگه‌سه ناو زه‌مینه‌یلیان تا ئه‌ڕا كشتوكاڵ وه‌كارێ بیه‌رن ، ئاماژه وه‌یه‌یش كردگه ك ئداره‌ێ خانه‌قین چگه‌سه پیری داخوازی مه‌ردمه‌گه و شاره‌وانی ئه‌و شوێنه‌واره‌یله لاوردگه و وه‌بێ ئه‌وه‌گ زه‌ره‌د وه‌پێێان بڕه‌سێ و بردگه‌سه‌یان ئه‌ڕا شونێگتر وه‌بێ ئه‌وه‌گ شوونه تازه‌گه ئاشكراوه بكا.
زیاتر وتگه : ئداره‌ێ خانه‌قین نامه ئه‌ڕا دایره‌ێ وه‌رگری شارستانی نوێساس تا شوێنه‌واره‌گان ئه‌ڕا شوونێگتر بوا ، وه‌لى ئه‌و دایره داخوازیه‌گه جیوه‌جی نه‌كردگه و ڕاگه‌یاندگه ك ته‌نیا ئه‌توێه‌نێ شوونه‌واره‌یل سه‌رده‌م جه‌نگ عراق وئێران لابوا.
نور ته‌ئكید كردگه ك ئداره‌ێ خانه‌قین له دایره‌ێ شوونه‌واره‌یل پارێزگاێ دیاله خواستگه ، لاێه‌ن وه‌رپرس له پاراستن ئه‌و شوونه‌واره‌یله ئاشكراوه بكا و له‌بان یه‌یش ته‌ئكید كردگه ك مكوڕه له بان پاراستن شووینه‌واره دێرینه‌گان پارێزگاگه.
له لاێ خوه‌یه‌وه ئه‌ندام لوجنه‌ێ وه‌رگری كردن له به‌رژه‌وه‌ندیه‌یل باڵاێ خانه‌قین " ڕابیعه عه‌باس " ئه‌ڵگردن شوێنه‌وار سه‌ربازه ڕوسه‌گان وه وێران كردن شوێنه‌واره‌یل مێژوویی خانه‌قین له قه‌ڵه‌مداس ك قدمه‌تێ ئه‌ڕا سه‌دان ساڵ ئه‌چێده‌و و ڕخنه‌یش له ده‌سه‌ێ شوێنه‌واره‌یل و حكومه‌ت دیاله و وه‌زاره‌ێ گه‌شتوگوزار گردگه له وه‌راوه‌ر ئه‌وه‌گ وێران كردن شوێنه‌واره‌گان پارێزگاێ دیاله وه‌گشتێ ناو بردگه.
عه‌باس له ته‌سریحێگ ئه‌ڕا شه‌فه‌ق نیوز ، ڕخنه له ئداره‌ێ خانه‌قین گردگه ، وه‌خاتر لاوردن شوێنه‌وار سه‌ربازه ڕوسیه‌گان ، وه‌بێ له‌وه‌ر چه‌و گردن گرنگیه مێژووییه‌گه‌ی ، یه‌یش خستگه‌سه ڕوێ ك لاوردن ئێ شوێنه‌واره‌یله ، بازی كردنه وه به‌رژه‌وه‌ندی خانه‌قین.
ڕابیعه عه‌باس ئێ پرسیاریشه كردگه ، ئه‌ڕا خاوه‌ن زه‌وێه‌یل یا جفتیاره‌یل له سه‌د ساڵ گوزه‌یشت داوای لاوردن ئه‌و شوێنه‌واره‌یله نه‌كردنه ؟ لاوردن ئه‌و شوێنه‌واره‌یلیشه وه وێران كردن مێژوو خانه‌قین له قه‌ڵه‌مداس و ئه‌و كاره وه وێران كردن شوێنه‌واره‌گان له لاێه‌ن داعشه‌وه شوبهاندگه.
عه‌باس ئداره‌ێ خانه‌قین وه پاشێل كردن حورمه‌ت شوێنه‌واره‌یل و گوش نه‌داین وه داخوازی چالاكه‌یل مه‌ده‌نی و ڕوشنهوێره‌یل له ساڵه‌یل گوزه‌یشته تومه‌تبار كردگه و ئاماژه وه‌یه‌یش كردگه ك چالاكه‌یل خانه‌قین ، هه‌ڵمه‌ته‌یل وه‌رفراوانێگ ئه‌ڕا پاراستن شوێنه‌واره مێژووییه‌گان له ڕێ توڕه‌یل په‌یوه‌ندی كومه‌ڵاێه‌تی و میدیاگان ئه‌نجامدانه.
باس ئه‌وه‌یش كردگه ، لوجنه‌ێ وه‌رگری كردن له به‌رژه‌وه‌ندی خانه‌قین و چالاكه‌یل مه‌ده‌نی ، وه‌رجله یه‌یش نواگیری كردنه له دروس كردن بینای چه‌ن نهومیێگ له بان قه‌ورسان سه‌ربازه ڕومانیه‌گان له ده‌وروه‌ر شار كفری ، جور په‌یام ئاشكراێگ ئه‌ڕا هه‌ر كه‌سێگ بخوازێ ده‌س درێژى بكاده‌مل شوێنه‌واره دێرینه‌گان.
زیاتر له 900 شوێنه‌وار له پارێزگاێ دیاله هه‌س ك له سه‌رجه‌م شار و ناوچه‌گان پارێزگاگه په‌خشه‌و بوێنه ، و دوچار مه‌ترسی وێران بوێن هاتگه ، ئه‌ویش وه‌خاتر ده‌س شوردن لاێه‌نه په‌یوه‌ندیداره‌گان له پاراستن و ته‌عمیر كردن ئه‌و شوێنه‌واره‌یله.
ج ك
