ناوچه‌ی مه‌نه‌لی
عه‌ره‌بی و له‌رووژئاوايه‌وه مه‌رز عراقه وه‌ل ئيرانا ، ك (٤) كيلۆمه‌تر له‌مه‌رزه‌وه دويره‌و له‌رووژهه‌ڵاتيشه‌وه ناحيه‌ی به‌له‌درووزه‌و له‌باشووره‌وه ناحيه‌ی قه‌زانيه‌و له‌باكووره‌وه قه‌زای خانه‌قينه . روی وه‌ر يا مه‌ساحه‌يشی (٢٠٠٠) كم٢ .
مه‌نه‌لی له‌ڕوی ئداريه‌وه ئيسه ناحيه‌س ، وه‌لی له‌بنه‌ڕه‌ته‌وه قه‌زا بويه ، ك قه‌زايگ كويه‌ن عراقه‌و هه‌ردوگ ناحيه‌ی قه‌زانيه‌و به‌له‌درووز له‌بانی بويه‌و دوياخر وه‌سه‌به‌ب سياسه‌ت ته‌عريب و جيوازكردنه‌وه مه‌ردمه كوردنشينه‌گه‌ی وه زووره‌ملی له‌ساڵ (١٩٧٥)ه‌وه ده‌سكريا باركردنيان و دی وه بڕياريگ به‌عسيانه له قه‌زاوه كردنه‌ی ناحيه .
وه‌گووره‌ی سه‌رشماری ساڵ (١٩٧٥) شاروچكه‌ی مه‌نه‌لی له (٨٥) هه‌زار كه‌س زياتر بويه ، ك مه‌نه‌لی پيكهاتويگ له كورد و عه‌ره‌ب و توركمان . كورد ٧٠% و عه‌ره‌ب ٢٥% و توركمان ٥% بويه . كورده‌يل له‌ناو شاره‌گه‌و ئاوايه‌يل ده‌وروه‌ری نيشته‌جی بوينه‌و هه‌ر له باشووره‌وه له قه‌زانيه‌وه تا باكوور مه‌نه‌لی و نه‌فتخانه ، عه‌ره‌به‌يليش له ئاوايه‌يل و توركمانه‌يليش له‌شوونيگ له مه‌نه‌لی نيشته‌جی بوين ، وه‌لی وه‌سه‌به‌ب سياسه‌ته‌يل شۆڤێنی به‌عسه‌وه ئه‌و نسبه فره ئاڵشت بويه‌و دوياخر تائيسه‌يش كورد ١٠% و عه‌ره‌ب ٨٨% و توركمان ٢% پيك تيه‌رن ، ك ئه‌ويش وه‌سه‌به‌ب سياسه‌ته‌يل رژيم به‌عسه‌وه له‌يوا له‌لی هاتگه . سروشت مه‌نه‌لی له ٨٠%ی ده‌يشتاييه‌و ٢٠%ی به‌رزاييه‌و چه‌نه‌ها كانی و ئاوه‌يل جياجيا هاله‌تی و خاك پڕ له‌پيت وبه‌ره‌كه‌تيگ ديريگ له‌ڕوی كشتوكاڵيه‌وه‌و ئاو (كه‌نگيره)يش سه‌رچه‌وه‌ی ئاو خواردن مه‌نه‌ليه . شاروچكه‌ی مه‌نه‌لی له‌باشوور نه‌فتخانه‌وه چاڵه نه‌فته‌يل فره‌يگ ديريگ ك شاره‌زايه‌يل ئويشن كه‌فيگه به‌رزايه‌يل نزيك ده‌يشتايه‌گه‌ی ، ئه‌ويش وه‌سه‌به‌ب ده‌ريای ژير زه‌وی نه‌فته‌وه ك له‌نه‌فتشای ئيرانه‌وه دريژه‌و بووگ تا نه‌فتخانه‌و ئيمام وه‌يس . له‌شاروچكه‌ی مه‌نه‌لی (١٠) پارت سياسی هه‌س ، ك (٥) كورد و (٢) توركمانی و (٢) پارت شيعه‌و (١) پارت سونی ، پارته سونيه‌گه‌يش پارتيگ عه‌ره‌بی نه‌ته‌وه‌يی نيه . ئيسه‌يش (٩٠%) وه‌زيفه‌داره‌يل و كارمه‌نده‌يل له مه‌نه‌لی كوردن و (٥%) توركمان و عه‌ره‌بن و هويچ ده‌وريگ سياسی و كوومه‌ڵايه‌تی ئاشكرايگ نه‌يرن . مه‌نه‌لی له‌ڕوی سياسی و ئابووريه‌وه گرنگی يا ئه‌هميه‌ت تايبه‌ت خوه‌ی ديريگ ئه‌را ئاينده‌ی ملله‌ته‌گه‌مان ، چوينكه ده‌يشته‌گه‌ی ده‌يشتيگ وه‌رفراوانه‌و ته‌ختاييه‌و خاكه‌گه‌ی پڕ پيت و به‌ره‌كه‌ته له‌وه‌ختيگ زوورم خاك كوردستان جه‌وه‌ڵيه‌و ئه‌را كشتوكاڵ يا زراعه‌ت ده‌س نيه‌يگ . وه‌ل ئه‌وه‌يشا هاتنه‌وه‌ی مه‌نه‌لی ئه‌را بان كوردستان بووگه مه‌رز كوردستان و بووگه مايه‌ی ئه‌وه‌يش ك له‌دويارووژ كورد بتويه‌نيگ داوای (به‌دره‌و جه‌سان)يش بكه‌يگ ك مه‌ردمه‌گه‌يان له‌بنه‌چه‌كه‌وه كوردن .
