شێخ مه‌حموود حه‌فيد و شووڕشه‌گه‌ی ئايار ١٩١٩

شێخ مه‌حموود حه‌فيد و شووڕشه‌گه‌ی ئايار ١٩١٩
2009-07-05T13:21:49+00:00

و ماوه‌يگيش ناوچه‌يل رانيه‌و پشده‌ر و كۆيه‌ خسته‌ بانی و تواس له‌و وه‌خته‌ گشت كوردستان باشوور بخه‌يگه‌ بانی و بكه‌يگه‌ی ده‌وڵه‌تيگ كوردی سه‌روه‌خوه‌يی .

حاكم سياسی گشتی شاهانه‌ی بريتانيا (ئی ، تی ، ويلسن) له‌ رووژ ١ / ١٢ / ١٩١٨ ره‌سيه‌ سلێمانی و چه‌وی كه‌فته‌ شێخ مه‌حموود حه‌فيد و له‌شوون باسكردن و گفتوگووكردن له‌بان وه‌زع سياسی و ئداری ناوچه‌گه‌ دگان وه‌و حكوومه‌ت كورديه‌ ناو (مه‌يجه‌ر نۆئێل) وه‌ نوێنه‌ر سياسی حكوومه‌ت بريتانياو موسته‌شار شێخ مه‌حموود دانا . ئمجا شێخ مه‌حموود له‌ماوه‌ی په‌نج شه‌ش مانگيگ له‌ حوكمكردنی هس وه‌ ئه‌وه‌ كرد ئنگليزه‌يل رووژ وه‌ رووژ ده‌سڵاتی كه‌مه‌و كه‌ن و قه‌يريگ ناوچه‌ له‌ خاك حكوومه‌ته‌گه‌ی داوڕن ، له‌وه‌ر ئه‌وه‌ له‌يوا هويره‌و كرد تا ئنگليز ده‌س خوه‌يان نه‌وه‌شاننه‌ بايگه‌ ده‌س له‌ليان ، ئه‌وه‌ بوی له‌ رووژ ٢١ / ئايار / ١٩١٩ گشت ئه‌فسه‌ر و سه‌ربازه‌يل ئنگليز له‌ سلێمانی يه‌خسير كرد و سه‌روه‌خوه‌يی كوردستان ئاشكرا كرد .

ده‌سڵاتداره‌يل بريتانيا وه‌ختيگ ئی هه‌ڵويست شێخ مه‌حمووده‌ دين خوه‌يان جه‌مه‌و كردن و له‌شكريگ دروس كردن له‌دژ كاره‌گه‌ی شێخ مه‌حموود ، وه‌ل ئه‌وه‌يشا ئه‌را رووژ ٢٨ / ئايار / ١٩١٩ به‌ياننامه‌يگ سه‌ربازی ده‌ركردن و له‌ رووژ ٢٥ / ٥ / ١٩١٩ نوای هيزه‌يليان ره‌سيه‌ تاسلووجه‌و گشت جووره‌ چه‌كيگ وه‌پيان بوی ، ئمجا له‌باوه‌ت ئه‌و شووڕش شێخ مه‌حمووده‌ ، حاكم گشتی شاهانه‌ی بريتانيا له‌ عراق ( ئی ، تی ، ويڵسن) له‌ كتاوه‌گه‌ی وه‌ناو ( په‌يوه‌نديه‌يل دڵسووزی) نويساگه‌و ئويشيگ : من وه‌ل ئه‌و قه‌يرانه‌ ك شێخ مه‌حموود دروسی كرد چيمه‌ڕا سلێمانی ، وه‌لی سياسه‌ت ئه‌وسا ده‌سميه‌تم نه‌يا كيشه‌گه‌ چاره‌سه‌ر بكه‌م و هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌يش هاتمه‌وه‌ ئه‌را به‌غدا وبڕياردايم له‌شكريگ بخه‌يمنه‌ ڕی وه‌ره‌و سلێمانی و له‌تاسلووجه‌ هيزه‌يلمان روی وه‌ روی هيز شێخ مه‌حموود بوی و له‌و جه‌نگه‌ سه‌ركه‌فتيم و هيزه‌يل ئيمه‌يش چوار سه‌ياره‌ی فۆرد له‌ده‌سدا وه‌ل قه‌يريگ زه‌ره‌د ماددی و گيانی ، هه‌ر له‌وه‌ر ئه‌وه‌يش ناچار بوی خوه‌ی بكيشيگه‌وه‌ ئه‌را پشت ده‌ربه‌ند بازيان ، ئمجا هيزيگ فره‌ترمان هاتنه‌ هانامان و له‌خانه‌قينيشه‌وه‌ هيزيگ ترمان وه‌ره‌و سلێمانی هات .

سه‌يد عه‌بدولره‌زاق ئه‌لحسه‌ينی له‌كتاوه‌گه‌ی وه‌ناو (تاريخ سياسی عراق تازه‌) له‌ وه‌رگ سێيم ئويشيگ : له‌ مانگ حوزه‌يران ئه‌و هيزه‌يل بريتانيا تويه‌نستن شێخ مه‌حموود وه‌ زه‌خمداری يه‌خسير بكه‌ن و، وه‌ل قه‌يريگ له‌ ياوه‌ره‌يليا ره‌وانه‌ی به‌غدا بكريه‌ن و دادگای عورفی عه‌سكه‌ری حوكم له‌سێداره‌داين سێخ مه‌حموود دا ، وه‌لی له‌وه‌ر قه‌يريگ هووكار سياسی ئه‌و سه‌رده‌م نازگ كوردستانه‌ حوكمه‌گه‌ی كريا هه‌تاهه‌تايی يا ئه‌به‌د و دويره‌و خريا ئه‌را هندستان ، ئه‌و هووكاره‌يليشه‌ ئه‌يانه‌ بوين :-

١- بار ده‌سڵات بريتانيا له‌ كوردستان له‌يوا تواس تون وتيژی وه‌رانوه‌ر كورد و شێخ مه‌حموود نه‌كريه‌يگ .

٢- شێخ مه‌حموود له‌وه‌خت يه‌خسيركردن ئه‌فسه‌رو سه‌ربازه‌يل بريتانی كه‌س له‌ليان شكه‌نجه‌ نه‌ياويگ و جوير يه‌خسير جه‌نگ مامڵه‌ وه‌ليانا كردويگ .

٣- شێخ مه‌حموود هه‌ڵويست يا مه‌وقفيگ وه‌رگری يا دفاعی وه‌رگرتويگ و داوای هه‌ق نه‌ته‌وه‌يی كورد كردياگ .  

به‌ڵی ، ئه‌يه‌ بوی باس رويداگه‌يل شووڕشه‌گه‌ی ٢١ ئايار ١٩١٩ی شێخ مه‌حموود حوكمدار كوردستان له‌ حكوومه‌ت يه‌كمی و هه‌ڵويست بريتانيا وه‌رانوه‌ر كوردستان باشوور .

Shafaq Live
Shafaq Live