مه‌نه‌لى داواكه‌ید دوباره ئاوه‌دانه‌و بوود!
ریكخریاى ماڵ كورد وه هه‌ماهه‌نگى وه‌ل ده‌زگاى ڕووشنهویرى وڕه‌سانن كورده‌یل فه‌یلى (شه‌فه‌ق) كۆڕیگ جه‌ماوه‌رى سازدا له ژیر ناونیشان (تا كه‌ى زوڵم له مه‌نه‌لى كریه‌ید؟) وه ئاماده‌بوین شماره‌یگ سیاسه‌تمه‌دار و ڕووشنهویر و نوێنه‌ره‌یل پارته‌یل سیاسى و ڕیكخریایه‌یل كوومه‌ڵگاى شارسانى و جه‌ماوه‌ریگ له مه‌ردم شار مه‌نه‌یلى و دووسه‌یلیان.له سه‌ره‌تاى كۆڕه‌گه توێژه‌ر عه‌بدولخالق مه‌نده‌لاوى (سه‌رپه‌رشتكار گشتى له وه‌زاره‌ت په‌روه‌رده) كورته‌یگ ده‌رباره‌ى واقع شار مه‌نه‌لى له قوناغه‌یل سیاسى جیاجیا پیشكه‌ش كرد و ئه‌و داواكاریه‌یله خسته ڕوى ك پرۆژه‌یلیگ ئه‌را شار مه‌نه‌لى دابین كه‌ید وه‌خاتر دوباره زینیه‌وكردن شاره‌گه و په‌یاكردن زه‌مینه‌ى گونجیاییگ ئه‌را ئه‌وه‌گ دوباره بووده قه‌زا له شوون ئه‌وه‌گ ڕژیم وه‌رین كرده‌ى ناحیه.ئمجا عه‌قیل مه‌نده‌لاوى به‌ڕێوه‌به‌ر گشتى په‌یوه‌ندیه‌یل ڕووشنهویرى له وه‌زاره‌ت ڕووشنهویرى وته‌یگ پیشكه‌شكرد له‌تى ئاماژه وه‌وه‌دا ك مه‌سه‌له‌ى دوباره هاتنه‌وه‌ى قه‌زاى مه‌نه‌لى هه‌وه‌جه‌ى هاوه ڕه‌زامه‌نى وه‌زاره‌ت شاره‌وانیه‌یل ك بایه‌ته ئه‌نجوومه‌ن شاره‌وانى شاره‌گه داواكارییگ به‌رزه‌و بكه‌ید ئه‌را وه‌زاره‌ت شاره‌وانى و له‌ى داواكاریه مه‌هانه‌یل گۆڕاننى ئه‌را قه‌زا به‌یان بكه‌ید وه‌گه‌رد چه‌ن له‌یه‌كه‌وداین(دراسه‌ت)یگ تایبه‌ت پیشكه‌ش بكریه‌ید سه‌باره‌ت وه تاریخ و قه‌واره‌ى مه‌نه‌لى وه پاڵپشتى و قه‌بوول كردن ئه‌نجوومه‌ن شاره‌وانى دیاله، ئه‌وه بیجگه جمشت مللى وه جمین وه‌ره‌و لاى ئه‌و هاوڵاتیه‌یل مه‌نده‌لاویه ك هانه قه‌زاى به‌له‌درووز ك ژماره‌یان زیاتر له 1000 خێزانه و 500 خیزان تر ك هانه كه‌نعان بیجگه هه‌زاران ماڵ تره‌ك ك هانه به‌غدا و هه‌ڵمه‌تیگ گرده‌وكردن ئمزا كردن له‌بان داواكارى هاوردنه‌وه‌ى قه‌زاى مه‌نه‌لى.توێژه‌ر و نویسه‌ر كورد ئه‌حمه‌د ناسر فه‌یلى له وته‌گه‌ى باس له كێشه‌و گرفته‌یل ماده‌ى 140 ده‌ستوور كرد و شیوه‌ى وه‌ڕیه‌وبردن كاروباره‌گه‌ى و ئه‌وه‌یشه خسته هویر ك قه‌زاى مه‌نه‌لى یه‌كیگه له كۆنترین قه‌زایه‌یل عیراق و خاوه‌ن تاریخیگ دێرین و كۆنه و ئه‌وسا پیكهاتوى له كوومه‌ڵگایگ یه‌كڕز و یه‌كده‌نگ وه‌یه‌كه‌وسازیاى، وه‌لى له شوون هه‌ڵمه‌ته‌یل گۆڕانكارى دیموگرافى وسیاسه‌ته‌یل ته‌عریبكردن و ده‌ركردن مه‌ردمه ڕه‌سه‌نه‌گه‌ى تویش كاولبوین و ویرانى هات و ئه‌وه بوى كریا ناحیه‌یگ و شماره‌ى مه‌ردمه‌گه‌ى فره كه‌مه‌و بوى، و ئه‌را چاره‌سه‌ركرد ئى كێِشه و هه‌ركێشه‌یگ تر بایه‌ته نیازپاكى و زهنیه‌تیگ پاك و دروسیگ وجوود داشتوود تا بڕه‌سیمنه ئه‌و بارووه‌زع ئاساییه ك گشت لایه‌نیگ له‌تى هس وه ئاسووده‌یى و ئارامى كه‌ید.دكتۆر سه‌باح مه‌نده‌لاوى نه‌قیب هونه‌مه‌نده‌یل عیراقى سه‌باره‌ت وه‌ى داواكاریه وت ك فره دره‌نگ هاتیه و بایه‌ته وه‌رجله چه‌ن ساڵیگ پیشكه‌شى بكردیان و ئه‌وه‌یشه ڕووشنه‌وكرد ك بایه‌ته هه‌ل و مه‌رج باوه‌تى و خودى وجوود داشتوود تاگه‌ر مه‌نه‌لى دوباره بكریه‌یده قه‌زا ، وه دابین كردن پرۆژه‌یلیگ خزمه‌تگوزارى و ئاوه‌دانكردن و وجوود شماره‌یگ خاس نیشته‌جابویه‌یل له شوون لاوردن هووكاره‌یل ئه‌وه‌زكردنى ئه‌را ناحیه‌یگ وداوایشكرد ك ئى جووره كۆڕ و سیمیناره‌یله زیایه‌و بكریه‌ن و چه‌ن لوجنه‌یگ ئه‌را وه‌شوونكه‌فتن ئى داواكاریه‌یله دامه‌رزیه‌ن.سه‌رۆك شاره‌وانى شار مه‌نه‌لى شێخ ئازاد حه‌مید شه‌فى باس له ڕه‌وت تاریخى ئه‌وزكردن قه‌زاى مه‌نه‌لى ئه‌را ناحیه‌یگ باس كرد وه قوناغه‌یل كووچوه‌پیكردن مه‌ردم كورد نیشته‌جاى شاره‌گه له شوون نسكۆى شووڕش ئه‌یلوول و ئنجا ده‌رچوین بڕیار شماره 617 "ئه‌نجوومه‌ن سه‌ركردایه‌تى شووڕش" هه‌ڵوه‌شیاى به‌عس ك فه‌رماندا هه‌رچى ئاوایى كورده له ده‌وروگرد مه‌نه‌لى باربكریه‌ن و ده‌س نریا بان زه‌وى و موڵكه‌یلیان تا ڕه‌سیه بڕیار گۆڕانن مه‌نه‌لى له قه‌زا ئه‌را ناحیه‌یگ له ساڵ 1987, و ئه‌وه‌یشه ئاشكراكرد ك مه‌سه‌له‌گه ته‌نیا ئه‌وه تواید ك ئه‌و بڕیار ناوبریایه هه‌ڵوه‌شیه‌یده‌وه نه‌ك دامه‌زرانن قه‌زایگ نوو ك ڕه‌زامه‌نى قانوونى و مه‌هانه‌ى خوه‌ى تواید، وه‌لى ئى كاره تا ئیسه نه‌كریاس، و ئه‌وه‌یشه ڕووشنه‌وكرد ك له ساڵه‌یل 2009 و 2010 هویچ بودجه‌یگ ئه‌را مه‌نه‌لى ته‌رخان نه‌كریاس و وه‌رجله‌وه‌یش تیرۆر و تیرۆریسته‌یل كردنه مه‌هانه ئه‌را كل نه‌كردن ئه‌و بڕ بوودجه ك ئه‌را مه‌نه‌لى ته‌رخان كریاوید، و ئاماژه‌یش وه‌وه‌دا ك حكوومه‌ت هه‌رێم كوردستانیش كار دیارى و فره‌یگ ئه‌را مه‌نه‌لى نه‌كردیه وچه‌ن جاریگ سه‌ردان هه‌رێم كوردستان كردنه وه‌بى هووده. و گله‌یى خوه‌یشى ئاراسته‌ى لوجنه‌ى ماده‌ى 140 كرد ك وه‌ڕاى ئه‌و كه‌مته‌رخه‌مى كردیه وه‌رانوه‌ر شار مه‌نه‌لى.له‌لاى خوه‌یه‌و شێخ مه‌حه‌مه‌د سه‌عید نوعمانى سه‌رۆك كۆنگره‌ى گشتى كورده‌یل فه‌یلى، وت ك شار مه‌نه‌لى شماره‌یگ ئاسان نیه چوینكه شماره‌یگ تاریخیه و گشت عیراقیه‌یل ناسنه‌ى، وه‌لى ئیسه بویه‌سه شاریگ كاول و ویران، و وت ئیمه ئیسه هایمنه سه‌ده‌ى بیس ویه‌كم و عیراق وه گشت سه‌روه‌ت و سامانه مه‌زنه‌گه‌ى و توانایه‌یلیه‌وه وه داخ گه‌ورایگه‌وه، نه‌تویه‌نستیه له خزمه‌ت خوه‌شگوزرانى مه‌ردمه‌گه‌ى بوود وه‌ده‌س ئه‌و زوڵم و زووره و ئه‌و ناعه‌داڵه‌تیه ك حاكمه‌یلى په‌یڕه‌ویى كردنه له ڕه‌فتاریان وه‌ل ملله‌ته‌وه و نموونه‌ى ئه‌وه‌یشه هاورد ك عیراق له‌خاتر سازداین لویتكه‌ى سه‌ران عه‌ره‌ب له به‌غدا ك نه‌بایه‌د سه‌ربگرى زیاتر له 500 میلیۆن دۆلار خه‌رج كردیه له‌وه‌ختیگ ك بڕ كه‌میگ له‌ى پویل فره تویه‌نى مه‌نه‌لى و شاره‌یلیگتر وه‌پى ئاوه‌دانه‌و بكریه‌ید.
مه‌جید جۆرانى باس له‌وه‌كرد ك گشت پیكهاته‌یل شار مه‌نه‌لى تویش زوڵم و زوور هاتن نه‌ك ته‌نیا كورده‌یل مه‌نه‌لى.عه‌لى شیرى ئه‌ندام له لوجنه‌ى ماده‌ى 140 سه‌روه مه‌نه‌لى باس له ئه‌و كاره‌یله كرد ك ئى لوجنه له سه‌رجه‌م 1500 فایل زیاتر له 85% له‌لى جیوه‌جیكردیه و وه‌گووره‌ى ماده‌گه مه‌ردم قه‌ره‌بوو خوه‌یان وه‌رگردنه .لوقمان عه‌لى شاه چه‌ن به‌ڵگه‌نامه‌یگ نیشاندا ك له‌سه‌رده‌م ڕژیم وه‌رین وه ئمزاى تاوانبار مزبان خدر هادى بڕیار دریاس ك ئاواییه‌یل كورد باربكریه‌ن و ده‌س بنریه‌یده بان زه‌ویه‌یل كشتوكاڵى و ماڵه‌یلیان و بڕیگ له هووزه‌یل عه‌ره‌ب بارن تا شوونیان بگرن له چوارچیوه‌ى سیاسه‌ت ته‌عریب.چالاكوان مه‌ده‌نى دكتۆر حوسێن فڵامه‌رز ئه‌وه داواكرد ك له چوارچیوه‌ى ڕیكخریایه‌یل كوومه‌ڵگاى مه‌ده‌نى گرده‌وبوین بكریه‌ید وه‌خاتر فشارخستن وه‌بان په‌رله‌مان و حكوومه‌ت ئه‌را ئه‌وه‌گ بڕیار بیه‌ن چاره‌سه‌ر كێشه‌گه بكه‌ن و مه‌ردم مه‌نه‌لى وه‌شاره‌گه‌ى خوه‌یان شاده‌وبوون .دویا وته له‌لایه‌ن شێخ ئه‌كره‌م سایه‌میر به‌گ قه‌ڵه‌وڵس پیشكه‌شكریا و له‌تى كورته‌یگ تاریخى له‌باوه‌ت تاریخ وجوود هووز قه‌ڵه‌وڵس له‌ى ناوچه باس كرد و ئه‌و هه‌وڵه‌یله مه‌حكووم كرد ك توان له قه‌واره‌ى ئه‌و زوڵم و زووره كه‌مه‌و بكه‌ن ك هه‌م هووز قه‌ڵوڵس و هه‌م كورده‌یل شار مه‌نه‌لى وه‌شیوه‌یگ گشتى تویشى هاتن. له‌لاى خوه‌یه‌و عه‌لى حوسێن فه‌یلى ئه‌ندام په‌رله‌مان كوردستان وت ك وه‌بان ئه‌و هه‌مگه باسه وه به‌ڵێنه‌یله ك دریاس یه له هویر نه‌وه‌یمن ك مه‌نه‌لى هێمان ویرانه و مه‌ردم مه‌نه‌لى هێمان ئاواره‌ى شاره‌یل ترن ، و سیاسه‌ت ئیمه جوور كورد وه هاناداین حكوومه‌ت هه‌رێم كوردستان له چه‌و ویرانكاریه‌یل ڕژیم به‌عس و كه‌مته‌رخه‌مى حكوومه‌ت ئمڕوو عیراق ناتویه‌نێ كێشه‌ى ئى ناوچه له ئاینده‌یگ نزیك چاره‌سه‌ر بكا، چوینكه مه‌سه‌له‌ى ئاوه‌دانكردن مه‌نه‌لى و هاوردنى ئه‌را بان خاك هه‌رێم كوردستان، ئیراده‌یگ گه‌ورا و ده‌سمیه‌ت گه‌وراتریگ ئه‌خوازێ ، هه‌م له لایه‌ن حكوومه‌ت به‌غدا و هه‌میش له لایه‌ن حكوومه‌ت هه‌رێم و هه‌م مه‌ردم مه‌نه‌لى.
ڕاپۆرت: ماجد سوره‌مێرى
